İran ABD Anlaşması Yakın mı? Nükleer Müzakerelerde Son Durum
Dünya

İran ABD Anlaşması Yakın mı? Nükleer Müzakerelerde Son Durum


24 May 20255 dk okuma4 görüntülenmeSon güncelleme: 24 May 2025

İran ve ABD arasındaki nükleer müzakerelerde belirsizlik sürüyor. İtalya'nın başkenti Roma'da gerçekleşen 5. tur görüşmeleri tamamlandı ancak henüz net bir sonuç alınamadı. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, müzakerelerin karmaşık bir süreç izlediğini ve daha fazla görüşmeye ihtiyaç duyulduğunu belirtti. Peki, bu karmaşık süreçte taraflar anlaşmaya ne kadar yakın? İşte nükleer müzakerelerin perde arkası ve olası senaryolar...

Müzakerelerin 5. Turunda Neler Yaşandı?

ABD ve İran heyetleri, arabulucu Umman'ın büyükelçiliğinde yaklaşık 3 saat süren dolaylı görüşmeler gerçekleştirdi. Taraflar, 2015 yılında imzalanan ancak ABD'nin tek taraflı olarak çekildiği nükleer anlaşmaya geri dönüş şartlarını masaya yatırdı. İran, ABD'nin anlaşmaya geri dönmesi ve yaptırımların kaldırılmasını talep ederken, ABD ise İran'ın nükleer programını sınırlandırmasını istiyor. Görüşmelerin karmaşık ve zorlu geçtiği belirtiliyor.

Abbas Arakçi, müzakerelerin ardından yaptığı açıklamada, "Müzakereler karmaşık bir şekilde ilerliyor ve daha fazla görüşmeye ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı. Arakçi, tarafların bazı konularda ilerleme kaydettiğini ancak hala çözülmesi gereken önemli sorunlar olduğunu vurguladı. Müzakerelerin ne zaman devam edeceği ise henüz netlik kazanmadı.

Nükleer anlaşma, 2015 yılında İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa) ve Almanya arasında imzalanmıştı. Anlaşma, İran'ın nükleer programını sınırlandırmayı ve karşılığında İran'a uygulanan yaptırımların kaldırılmasını öngörüyordu. Ancak ABD, 2018 yılında anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmiş ve İran'a yeniden yaptırımlar uygulamaya başlamıştı. Bu durum, İran'ın da anlaşmadaki taahhütlerini askıya almasına neden olmuştu.

Anlaşma Olacak mı? Olası Senaryolar

Nükleer müzakerelerin geleceği belirsizliğini koruyor. Tarafların uzlaşmaya varması için her iki tarafın da taviz vermesi gerekiyor. Ancak özellikle yaptırımlar konusunda anlaşmazlıklar devam ediyor. İşte müzakerelerde olası senaryolar:

  • Anlaşma Sağlanması: Tarafların karşılıklı tavizler vererek anlaşmaya varması mümkün. Bu durumda, ABD yaptırımları kaldıracak ve İran nükleer programını sınırlandıracak.
  • Müzakerelerin Askıya Alınması: Tarafların uzlaşamaması durumunda müzakereler askıya alınabilir. Bu durum, bölgedeki gerginliği tırmandırabilir ve İran'ın nükleer programını daha da geliştirmesine yol açabilir.
  • Geçici Anlaşma: Taraflar, tam bir anlaşmaya varamasa bile geçici bir anlaşma imzalayabilir. Bu anlaşma, İran'ın nükleer programını belirli bir süre için dondurmasını ve karşılığında ABD'nin bazı yaptırımları hafifletmesini öngörebilir.

Nükleer müzakerelerin sonucu, sadece İran ve ABD'yi değil, tüm bölgeyi etkileyecek. Anlaşma sağlanması, bölgede istikrarın artmasına katkı sağlayabilirken, anlaşmazlık ise gerginliği tırmandırabilir.

İran ve ABD arasındaki nükleer müzakerelerin 5. turu da sonuçsuz kalırken, tarafların anlaşmaya ne kadar yakın olduğu hala muamma. Müzakerelerin karmaşık ve zorlu bir süreç izlediği göz önüne alındığında, yakın zamanda bir anlaşmaya varılması zor görünüyor. Ancak tarafların diyalog kanallarını açık tutması ve çözüm odaklı bir yaklaşım sergilemesi, olumlu bir sonuç alınması için hayati önem taşıyor. Aksi takdirde, bölgedeki gerginlik daha da artabilir ve nükleer silahlanma yarışı başlayabilir.