TDT Zirvesi: Türk Devletleri Savunma ve Güvenlikte İş Birliğini Artırıyor!
Dünya

TDT Zirvesi: Türk Devletleri Savunma ve Güvenlikte İş Birliğini Artırıyor!


09 October 20255 dk okuma5 görüntülenmeSon güncelleme: 09 October 2025

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) 12. Zirvesi, 7 Ekim'de Azerbaycan'ın Gebele kentinde gerçekleşti. Zirve, "Bölgesel Barış ve Güvenlik" temasıyla Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Macaristan, Türkmenistan ve KKTC liderlerini bir araya getirdi. Zirvede, TDT'nin jeopolitik değişimler ve riskler karşısında savunma ve güvenlik konularını daha fazla gündemine alması öne çıktı. Ortak Bildiride, TDT üyelerinin küresel ve bölgesel konularda ortak stratejik vizyon çerçevesinde hareket etmeleri gerektiği vurgulandı.

Aliyev'den Ortak Tatbikat Önerisi

Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, zirvede yaptığı konuşmada güvenliğin ekonomik kalkınmanın ön koşulu olduğunu vurguladı. Aliyev, uluslararası hukukun ihlal edildiği bir dönemde TDT ülkeleri arasında askeri ve askeri teknik işbirliğinin önemine dikkat çekti. Bu kapsamda Azerbaycan ile Türkiye arasındaki derin işbirliğine değinen Aliyev, 2026'da Azerbaycan'da TDT ülkelerinin ortak askeri tatbikat yapmasını önerdi. Aliyev bu öneriyi 2009’da imzalanan Nahçıvan Anlaşması’na atıfta bulunarak yaptı ve barışın korunması ve güvenliğin TDT’nin ana sorumluluklarından biri olduğunu anımsattı.

Bu öneri, Bakü ile Moskova arasındaki ilişkilerin gergin olduğu bir döneme denk geliyor. Azerbaycan, geçen sene sonunda 38 vatandaşının ölümüne neden olan uçak kazasından Rusya’yı sorumlu tutuyor. Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan'ın Rusya ile daha kapsamlı ilişkileri nedeniyle bu konuda daha temkinli yaklaşacakları öngörülüyor. İlk aşamada Siber Güvenlik Konseyi kurulması yönünde adım atılabileceği belirtiliyor.

"TDT Sadece Kültürel Birlik Değil"

Cumhurbaşkanı Erdoğan da TDT'nin değişen jeopolitik düzende yeni görevler üstlenmesi gerektiğini belirtti. Erdoğan, Azerbaycan dönüşü gazetecilerin sorusu üzerine TDT’nin savunma ve güvenlik alanında daha ileri adımlar atmasının olanaklı olup olmadığına ilişkin, "Türk Devletleri Teşkilatı artık sadece kültürel bir birliktelik değil. Stratejik bir dayanışma platformudur" şeklinde cevap verdi. Erdoğan, riskin olduğu yerde tedbirlerin de alınacağını vurgulayarak, istihbarattan sınır güvenliğine, siber alandan savunma sanayisine kadar çok boyutlu iş birliğinin konuşulduğunu ifade etti.

  • İstihbarat işbirliği
  • Sınır güvenliği
  • Siber güvenlik
  • Savunma sanayi işbirliği

Türkiye'nin gelecek sene TDT'de dönem başkanlığını üstleneceğini de açıklayan Erdoğan, bu dönemde hem güvenlik hem de savunma sanayi işbirliği alanlarında yeni bir ivme kazandırılmasının ve KKTC'nin TDT içindeki pozisyonunun daha görünür hale gelmesinin beklendiğini belirtti.

Zengezur Koridoru da TDT Gündeminde

TDT Zirvesi'nde ele alınan konulardan biri de Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki kalıcı barış anlaşması süreci oldu. Türk devletleri, anlaşmanın Azerbaycan ile Nahçıvan arasında engelsiz ulaşım sağlaması açısından önemli olduğunu vurguladı. Ayrıca, Zengezur Koridoru, Bakü-Tiflis-Kars demiryolu, Trans-Hazar Uluslararası Doğu-Batı Orta Koridoru ve Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu aracılığıyla Avrupa-Asya arasındaki ticaret yollarını çeşitlendirme amacının devam edeceği kaydedildi.

TDT Zirvesi, Türk devletleri arasındaki işbirliğinin savunma, güvenlik ve ekonomik alanlarda derinleşmesi için önemli bir platform oldu. Aliyev'in ortak tatbikat önerisi ve Türkiye'nin dönem başkanlığı, bu işbirliğinin daha da güçlenmesine katkı sağlayacak gibi görünüyor. Zengezur Koridoru'ndaki gelişmeler ise bölgesel ticaretin ve bağlantısallığın artması açısından umut verici.